Ajo ç’ka ndodhi më 28 nëntor, 1912, është shumë më pak e komplikuar se ç’duket apo se ç’diskutohet në media, mes historianëve, analistëve, apo propaganduesëve politikë. Nuk ka rëndësi nëse kjo ditë quhet çlirim apo pushtim, bashkim apo copëtim, pavarësi apo autonomi, shtet apo principatë; madje nuk ka rëndësi nëse ekziston apo jo deklarata e pavarësisë, nëse fotoja e famshme e ngritjes së flamurit i përket 1912, 1913, ndonjë datë tjetër, apo është bërë në fotoshop, apo se çfarë ndodhi me firmëtarët e deklaratës së shpalljes së mëvetësisë. Të gjitha këta janë detaje krejt të parëndësishme përballë pyetjeve më esenciale që kanë të bëjnë me vetë pushtetin politik.
Ajo çfarë mund të thuhet me siguri është se 28 nëntori i 1912-tës përfaqëson rënien e një pushteti dhe ngritjen e një pushteti tjetër. Ky është thelbi. Në Ballkan, Perandoria Osmane ra, paravësisht ditës, muajit, apo vitit. Ndoshta pushteti i saj në Ballkan, përfshirë edhe në të ashtuquajtura troje shqiptare, mund të ketë vazhduar të ekzistojë efektivisht deri në mbarim të luftës së parë botërore, por pushteti i saj eventualisht ra.
Pushteti i Perandorisë Osmane u zëvendësua me pushtin e Perandorisë Britanike e cila ishte në kulmin e fuqisë së saj, sidomos duke marrë parasysh Europën efektivisht të unifikuar nën pushtetin komunist britanik, pushtet i cili vazhdoi të ngjizet që me themelimin e Republikës Komuniste Amerikane dhe me ekzekutimin e mbretit francez Luigji XVI në vitin 1792 gjatë asaj që njihet si Revolucioni Francez.
Sa i përket pushtetit politik, ai gjithmonë është i njejtë: ka një udhëheqës apo dinasti politike, ka ligjet dhe politikat e tij, ka një elitë ekonomike e cila i sillet rrotull oborrit të pushtetit, ka një gjuhë zyrtare, ka sistem e vet të gjykatave, ka fenë e tij zyrtare, ka një sistem konsultativ përfaqësues, siç është parlamenti, dhe ka një elitë intelektuale të përbërë nga intelektualë, propagandues, mbrojtës ideologjikë të pushtetit, formësues të opinionin publik, dhe ka raste që mbledh rreth vete edhe mashtrues e magjistarë të cilët e hipnotizojnë popullin, siç është rasti tipik i Faraonit të Egjiptit të Lashtë.
Pushteti është pushtet me të gjithë elementët e me të gjithë asortimentet e tij. Më 28 nëntor, ra një pushtet dhe erdhi një tjetër. Pyetja që meriton të ngrihet sot është nëse pushteti që erdhi ishte më i mirë apo më i keq, më i drejtë apo më zullumqar, më njerëzor apo më barbar, shkatërroi apo ndërtoi, solli civilizim apo shkatërrim, vrau apo shpëtoi jetë njerëzish, i uli apo i ngriti taksat, i shpërndau më mirë burimet natyrore apo jo, dhe mbi të gjitha, çfarë sistemi ekonomik solli ky pushteti i ri sekularist britanik?
Zhvendosja e debatit tek çlirimi apo pushtimi, dita apo data, muaji apo viti, Skëndërbeu apo Ismail Qemali, origjina e elitës politike, gjuha që flasin ata (shqip, osmanisht, apo anglisht), apo etniciteti i tyre – këto janë simptomat e atij pushtetari i cili nuk ka një përgjigje për pyetjet e vërteta. Pushteti i ri e ka të humbur debatin në tavolinë nëse ky debat bëhet për pyetjet e vërteta të parashtruara pak më lart.
Të thuash se iu dhurove një qeveri, iu çlirova, apo se iu caktova kufijtë administrativ të shtetit, do të thotë me fjalë të tjera se na erdhi një pushtet i ri i cili zëvendësoi atë të vjetrin. Sigurisht që këtë e dimë se në 1912 na erdhi një pushtet i ri. E dimë se pushteti i ri na solli ligje të tjera, ndërroi gjuhën, alfabetin, sistemin ekonomik, sistemin e gjykatave, vazhdoi të mbledhë taksa etj. Pushteti është pushtet. Nuk është kjo pyetja.
Edhe pse shqiptarë të ndryshëm ndajnë përgjigje të ndryshme në lidhje me pushtetin e ri komunist britanik që zëvendësoi pushtetin osman në Ballkan, unë kam të drejtën tim të ndajë mendimin tim në lidhje me këtë pushtet komunist britanik i cili vazhdon të sundojë jo vetëm Shqipërinë, por Turqinë, Greqinë, Serbinë, dhe madje ushtron pushtet global.
FITUAM APO HUMBËM ME PUSHTETIN E RI BRITANIK?!
Në mënyrë kontraversale, dijetari i madh egjiptian Muhammed Abduh dhe muftiu i Egjiptit (në detyrë: 1889-1905) ka thënë: “shkova në Perëndim dhe gjeta Islam, por jo muslimanë; u ktheva në Egjipt dhe pashë muslimanë, por jo Islam.”
Ndërsa kjo fjalë mund të nxirret lehtë jashtë kontekstit, dhe duket se mbështet të kundërtën e asaj që dua të them në këtë ese, apo se qëllimi i saj mund të keqë qenë një mënyrë indirekte për t’i zgjuar muslimanët nga gjumi ndërkohë që ata po sulmoheshin nga europianët komunistë nga të katë anët në fillim të shekullit të 20-të, do të bija plotësisht dakord me Muhammed Abdunë, madje do të kishim të drejtë ta lavdronim pushtetin komunist britanik nëse Perandoria Britanike do të na sillte një pushtet më të mirë se ai i Perandorisë Osmane edhe pse kjo e fundit ishte pushtet musliman.
Për fat të keq, realiteti flet ndryshe, shumë ndryshe.
Pushteti sekularist britanik rezultoi në një makabët të vërtetë. Jam i bindur se edhe ata spiunë e agjentë të cilët u paguan nga britanikët apo se u mashtruan me parullat e propagandën e tyre duhet të jenë penduar shumë shpejt.
Britanikët nuk gënjyen e mashtruan vetëm muslimanët e Ballkanit, por ata iu hodhën hi syve shumë muslimanëve arabë, sidomos në Gadishullin Arabik. Premtimet e Perandorisë Britanike për arabët shkuan deri aty se atyre do t’iu dhurohej një kalifat musliman arab nëse ata do të rebeloheshin kundër kalifatit osman.
Nuk përjashtohet aspak mundësia se një premtim të tillë britanikët mund ta kenë bërë edhe në Ballkan. Muslimanëve ballkanas, të cilët gëzonin shumë pushtetit brenda Perandorisë Osmane dhe që e donin fenë islame, sheriatin, dhe civilizimin islam, mund t’iu jetë premtuar një kalifat i tyre.
“Luftoni kundër Perandorisë Osmane, rrëzojeni atë, dhe do t’ju suportojmë të ngrinin kalifatin tuaj, të zbatoni sheriatin edhe më mirë se nën hyqmin e dinastisë osmane, dhe ndoshta mund të ndërtojmë xhami edhe më të mëdha se këto të stilit osman” – mund të kenë thënë agjentët e Perandorisë Britanike.
Ashtu siç Kemal Ataturku e hoqi maskën me ta konsoliduar pushtetin në Turqi, kështu vepruan edhe zullumqarët britanikë në Ballkan. Pushteti i tyre rezultoi të ishte pushteti më i pabesë që ka parë historia njerëzore, ashtu siç bënë më parë në Spanjë që, pasi kishin nënshkruar marrëveshjen se muslimanët nuk do të ekzekutoheshin pas largimit të sundimtarit musliman, ata u vranë, u ekzekutun, dhe u shfarosën.
Pas 28 nëntorit të 1912-tës, muslimanët e Ballkanit hynë në periudhën më të errët të historisë së tyrë: në epokën e zullumit të madh.
Muslimanët u vranë, u dëbun, e ekzekutuan, u shtypën, iu ndalua praktikimi i fesë, luftë e cila arriti kulmin me Enver Hoxhën. Ekonomikisht, pushteti komunist britanik rezultoi në fatalitet: iu konfiskoi shqiptarëve tokat, paratë, arin, dhe prona të tjera të paluajtshme. Ligjet u zëvendësuan me sistemin zullumqar britanik, filloi shkatërrimi i familjes, u rritën taksat, u ndryshua shoqëria, u luftua rendi fisnor, u ndryshuar gjuha disa herë, u instalua në Shqipëri pushteti komunist ndër më të egrit në botë, dhe shqiptarët vazhdojnë të vuajnë edhe sot nëpër rrugët e perëndimit zullumqar ndërkohë që Shqipëria është bërë një mish-mash politik: nuk ka identitet, nuk ka vizion, nuk ka një sistem ekonomik të qëndrueshëm, dhe nuk ka një qeveri që i shërben popullit shqiptar me dinjitet e ndershmëri.
Lufta e britanikëve ka shkuar edhe më tej: sot ata po rinovojnë ligjet, po definojnë gjinitë, i kanë kthyer njerëzit në spiunë e agjentë të shtetit ndërsa kush guxon të jetojë me dinjitet përballet me persekutime shfarosëse.
Kjo, pra, ndodhi me 28 nëntor: u ndërrua pushteti, por rezultoi të ishte më i padrejtë, shkatërrues, vrastar, dhe barbar. Nën këto ligje britanike, jo vetëm shqiptarët, por e gjithë bota po vuan, po ankohet, po ndizen shkëndija rebelimi ideologjik, përfshirë edhe në Amerikë e Europë, sepse këtij pushteti komunist global i tipit darvinist po i çjerret maska.
Sa i përket spiunëve e agjentëve, shqiptarë e turq e arabë, muslimanë e të krishterë, historia e provoi se kanë gabuar rëndë. Historia e vërtetoi se ata u mashtruan nga pushteti komunist britanik dhe nga zullumqarët e Perëndimit. Të shumë janë edhe çifutët që e pohojnë publikisht se ishin më mirë nën pushtetin e Perandorisë Osmane.
Sabri Lushi
Nëntor 2025
Nderim Lushi
M.Sc Agro-Environmental Engineering, Agricultural University of Tirana, Albania
Civil Society Activist based in Kukes, Albania
Address: Rruga Hasan Kerxhaliu, Kukes, Albania
Web: nderimlushi.com | +355686878566
